Długo zastanawiałem się czy i jak opisać Wam program, którego używanie z założenia jest zabronione podczas rajdów. Program ten, to TrekBuddy, czyli prosta nawigacja GPS do telefonów komórkowych. Z rozmów wyniknęło jednak, że nie na wszystkich zawodach GPS jest zabroniony a dodatkowo może się on Wam przydać podczas treningów oraz zwykłych wycieczek.
Zasada działania jest bardzo prosta: do telefonu wgrana jest mapa a dzięki informacjom z GPS program pokazuje dokładnie, gdzie użytkownik się znajduje i jak się przemieszcza. Funkcji jest sporo więcej i opiszę je w dalszej części.
[i]Najważniejsza funkcja programu TrekBuddy: pokazanie na mapie, gdzie się znajdujemy[/i]
[b]Elementy systemu: telefon i odbiornik GPS[/b]
Sam program do poprawnego działania potrzebuje środowiska Java w telefonie komórkowym. Posiadają je liczne i popularne modele, np. firm Nokia czy Sony Ericsson. Lista modeli przetestowanych z polską wersją aplikacji znajduje się pod adresem: http://compass.krakow.pl/page_21/
[i]Odbiornik GPS Bluetooth i telefon komórkowy – tyle potrzebujemy sprzętu, aby używać TB[/i]
Drugim koniecznym elementem jest odbiornik GPS. Może on być wbudowany do telefonu i wtedy nie ponosimy dodatkowych kosztów. Jeżeli komórka go nie ma, to musimy dokupić zewnętrzny moduł GPS za ok. 150 – 200 zł. Moduł z telefonem wymieniają dane poprzez bezprzewodowe łącze Bluetooth, więc ważne żeby oba go miały. Wbrew pozorom do celów rajdowo-turystycznych lepsze będzie dokupienie zewnętrznego modułu. Telefon z wbudowanym GPS’em pociągnie tylko ok. 6 – 8 godzin, gdyż GPS jest bardzo prądożerny. Natomiast nowe moduły zewnętrzne z własnym akumulatorem pracują ponad 24 godziny (bez przerwy). Czas pracy przeciętnego telefonu z włączonym łączem Bluetooth jest także długi, więc w sumie mamy zapewnioną nawigację na ponad dobę.
[i]Odbiornik GPS Bluetooth – warto poszukać i dopłacić za odbiornik z własnym loggerem[/i]
Warto poszukać modułu zewnętrznego z własnym zapisem przebywanej trasy (tzw. loggerem, np. model PathFinder P3106). Urządzonko takie przyda się, gdy będziecie chcieli mieć tylko wielogodzinny zapis jakiejś trasy do późniejszej analizy. Działa na zasadzie: włącz, wrzuć do plecaka i zapomnij… na 24 godziny 😉
[b]Program TrekBuddy i jego możliwości[/b]
TrekBuddy jest projektem otwartym i wersja angielskojęzyczna jest darmowa. Polecam jednak wersję sprzedawaną za 36,60 zł przez Wydawnictwo COMPASS (http://compass.krakow.pl/page_10/). Za tak niewysoką cenę otrzymujecie program po polsku, ze specjalną grafiką dostosowaną do różnych rodzajów aktywności (piesza, rowerowa, geocaching, e-przewodnik), polską instrukcję instalowania i użytkowania oraz – w razie problemów – polską pomoc techniczną.
[i]Krakowskie Wydawnictwo COMPASS proponuje za 36,60 zł spolszczoną wersję programu wraz z polską instrukcją użytkowania i pomocą techniczną[/i]
Instalacja programu jest prosta i ogranicza się do przekopiowania otrzymanych katalogów i plików na kartę pamięci telefonu.
Podstawową funkcją programu TrekBuddy jest pokazywanie naszej aktualnej pozycji na wgranej mapie. Pozycja ta zaznaczona jest kółkiem-celownikiem. Obok wyświetlana jest strzałka kierunku marszu i opcjonalna strzałka kierunku celu. Mapa pod celownikiem przesuwa się płynnie, adekwatnie do przemieszczania w terenie.
[i]Ekran z mapą: miejsce przebywania, kierunek przemieszczania się, kierunek celu, punkt trasy (WPT)[/i]
TrekBuddy to program do nawigacji turystycznej, nie ma więc możliwości wyznaczania trasy na mapie od punktu startu do punktu docelowego (po drogach lub ścieżkach, tzw. autorouting) ani jej automatycznej korekty.
Jednak ma kilka innych ciekawych możliwości, które można łatwo wykorzystać. Aby trafić do wyznaczonego celu możemy utworzyć punkty (tzw. waypoints) albo trasę. Można to zrobić bezpośrednio na ekranie telefonu lub przygotować wcześniej na komputerze i wgrać.
Program pracuje w trzech trybach: mapy, kompasu i komputera nawigacyjnego. Aby pokazać nam gdzie znajduje się cel w trybie mapy w celowniku pojawia się żółta strzałka. W trybie kompasu w ogóle nie widzimy mapy, za to wielki kompas pokazuje nam kierunek północny a żółta strzałka kierunek do celu. Mamy także wyświetlone informacje o pozycji, odległości do celu i azymucie punktu.
[i]Ekran kompasu – tryb dzienny i nocny: pozycja, kierunek północny, nasz kurs, kierunek celu, kurs celu, odległość celu i inne dane[/i]
Najwięcej liczbowych informacji dostarcza tryb komputera nawigacyjnego. Są to: pozycja, odległość do celu, azymut punktu, kurs, wysokość, prędkość, czas aktualny, stoper, przebyta odległość i wiele innych. Informacje są zróżnicowane w zależności od włączonego w danej chwili ekranu komputera.
[i]Ekrany komputera pokładowego (CMS) – pieszy, rowerowy, geocaching (poszukiwanie „skarbów”): bardzo wiele przydatnych danych[/i]
Bardzo ważną i pożyteczną funkcją jest możliwość zapisu śladu (formaty GPX i NMEA) przebytej trasy.
[i]Menu zapisanych śladów w programie, menu nawigacji i ślad przebytej trasy wyświetlony na mapie[/i]
Ślad taki możemy następnie zgrać z telefonu, przeglądnąć i opracować w:
– programie mapowym korzystającym z podkładów rastrowych. Polecam Ozi Explorer – nawet w darmowej wersji shareware: www.oziexplorer.com (zrzut ekranowy w części „Mapy do TrekBuddy”)
– programie Google Earth korzystającym ze zdjęć satelitarnych pobieranych przez internet
– serwisach internetowych do wizualizacji śladów. Polecam: www.GPSies.com i www.bikebrother.com
Ważne, że format GPX jest uniwersalny i można takie ślady wgrywać do wielu urządzeń i programów. Dzięki temu łatwo można dzielić się z innymi użytkownikami GPSów.
[url=/xoops/img2010/trekbuddy/trekbuddy15.jpg]
[/url]
Program Google Earth: fragment trasy wyświetlony na zdjęciu satelitarnym
Mamy też dwie fajne opcje ułatwiające spotkanie z kimś także używającym TrekBuddy. Mianowicie możemy wysłać SMSem współrzędne punktu “Tutaj jestem” lub “Spotkanie”. Nadchodzący SMS uruchomi u odbiorcy program TrekBuddy i wczyta współrzędne punktu. Wystarczy włączyć nawigację do tego punktu.
[i]Funkcja „SMS Spotkanie”[/i]
Najważniejsze opcje menu głównego programu TrekBuddy to:
– uruchomienie odbioru sygnału z GPS (wbudowanego lub zewnętrznego)
– załadowanie nowej mapy lub atlasu map (z karty pamięci telefonu)
– włączenie zapisu śladu przebywanej trasy
– zmiana ustawień i konfiguracja programu
[i]Menu programu TrekBuddy: główne i konfiguracyjne[/i]
Opcje menu nawigacyjnego to:
– zarządzanie wgranymi trasami i punktami (tzw. waypoints)
– zarządzanie zapisanymi śladami
– uruchamianie e-przewodników
– zapis aktualnej pozycji wg. danych z GPS
– dodanie pozycji na podstawie punktu wskazanego na mapie lub wpisanych koordynatów
– wysłanie SMSa umożliwiającego spotkanie z innym użytkownikiem programu TrekBuddy.
Menu nawigacji GPS programu TrekBuddy
Mapy do TrekBuddy
Do wyboru: kupujemy gotowe albo robimy własne.
Gotowe mapy proponuje Wydawnictwo Compass (http://compass.krakow.pl/mapy-gps-trek-buddy/). Jest ich ponad 100 tytułów! Pokrywają znaczną część Polski południowej w tym całe polskie Beskidy, Tatry i Podtatrze oraz Jurę Krakowsko-Częstochowską. Ponadto mamy do wyboru Pogórza z Bieszczadami, rejon Gór Świętokrzyskich z Ponidziem, mapy Polski centralnej, Sudetów, Dolnego Śląska, Kaszub i Mazur.
[url=/xoops/img2010/trekbuddy/trekbuddy21.jpg]
[/url]
[i]Program Ozi Explorer: fragment mapy „Gorce” Wydawnictwa COMPASS z wyświetlonym śladem[/i]
W przypadku map Compass’u na wyświetlaczu telefonu widać fragment mapy turystycznej dokładnie takiej samej, jak w wersji papierowej. Na przeciętnym wyświetlaczu mieści się obszar o powierzchni 1-3 km2 (w zależności od skali oryginału). Wystarcza to do szybkiego sprawdzenia, gdzie się znajdujemy i co czeka nas na najbliższych kilkuset metrach. Klawiszami telefonu możemy także mapę przewinąć w dowolnym kierunku. Niestety, nie ma możliwości przybliżania i oddalania wyświetlonej mapy. Dla łatwego orientowania się w terenie możemy wykorzystać funkcję „Atlasu map” i wgrać mapy danego obszaru w różnych skalach.
Gdy nie znajdziemy interesującego nas obszaru lub np. chcemy do nawigacji użyć zdjęcia satelitarnego musimy zrobić sobie mapę sami. Dwa podstawowe narzędzia przygotowali użytkownicy programu TrekBuddy i można je pobrać za darmo. Są to:
– TBMapper (http://wiki.trekbuddy.net/index.php/Tools#TBMapper) do wyświetlania map na komputerze PC
– TBCutter (http://wiki.trekbuddy.net/index.php/Tools#TB_Cutter) do „cięcia” map na format otwierany przez program w telefonie.
[url=/xoops/img2010/trekbuddy/trekbuddy22.jpg]
[/url]
[i]Program TBMapper: fragment mapy „Dolinki Podkrakowskie” Wydawnictwa COMPASS[/i]
Dodatkowo powstało wiele programików służących do ściągania map z serwisów mapowych z internetu. Np. „ZumiBuddy” z polskich serwisów Zumi i MapGo czy „GoogleOzi” z GoogleMaps. Ważne, że są to już mapy skalibrowane! Dużo trudniej jest, gdy chcemy wykorzystać jakąś zeskanowaną mapę papierową lub inną z pliku rastrowego. Czeka nas jeszcze trudny proces kalibrowania. Jest to ewentualny temat na cały osobny artykuł.
Przydatne narzędzia do przygotowywania własnych map są opisane na forum TB:
http://www.trekbuddy.net/forum/viewtopic.php?t=3566
Ja zdecydowanie polecam używanie gotowych map i wykorzystywanie zaoszczędzonego czasu na treningi.
[b]E-przewodniki[/b]
Program TrekBuddy daje możliwość połączenia kilku różnych typów informacji: mapy, śladu, tekstu, zdjęcia i dźwięku. Dzięki temu mogły powstać specjalne przewodniki turystyczne dla telefonów komórkowych.
[i]E-przewodnik: opis obiektu, mapa z włączoną nawigacją do niego oraz ekran komputera pokładowego[/i]
W praktyce po załadowaniu przewodnika możemy wybrać z niego jeden obiekt, przeczytać o nim informację, zobaczyć jego zdjęcie i dać się poprowadzić do niego przy pomocy wgranej mapy.
Przykład gotowego e-przewodnika: „Zamki i Warownie Jury Krakowsko-Częśtochowskiej” Wydawnictwa COMPASS
Możliwe jest też wykonywanie zdjęć własnym telefonem i dołączanie do nich informacji geotagowych (współrzędnych wykonania zdjęcia) oraz opisowych, czyli tworzenie swojego mini e-przewodnika.
[b]Podsumowanie[/b]
Wydaje mi się, że program TrekBuddy w połączeniu z dobrymi mapami może się Wam spodobać. Możecie go wykorzystywać przede wszystkim w celach treningowych. Najoczywistszym zastosowaniem jest rejestracja parametrów treningu: długości, przewyższeń, czasu oraz przebytej trasy (track) czy odwiedzonych miejsc (waypoints). Załadowane mapy można wykorzystywać do sprawdzania czy precyzyjnie osiągnięte zostały punkty wyznaczone na mapie papierowej. TB będzie też idealnym narzędziem dla osób projektujących i rozkładających trasy maratonów czy rajdów. Natomiast używanie tego narzędzia podczas zawodów pozostawiam kwestiom Waszych sumień. Przecież nie na wszystkich używanie GPS’ów jest zabronione!
Pytania
Chciałbym jak najdokładniej przedstawić Wam program TrekBuddy, więc proszę o zadawanie pytań na adres redakcji napieraj.pl. Na ich podstawie powstanie uzupełnienie do powyższego artykułu.
Napisał: Piotr Olaf
Zostaw odpowiedź